نویسنده : امیر محمد

یکی از تاسف بارترین انحرافاتی که به اسم دین مبین اسلام توسط انگلستان و آمریکا ایجاد شده است ، ایجاد و تجهیز و آموزش گروه های سلفی و وهابی در کشورهای خاورمیانه است . متاسفانه در سال‌های اخیر شاهد جسارت‌ها و جنایات سازمان‌یافته گروه‌های سلفی افراطی و وهابی‌ها نسبت به عموم مسلمانان جهان هستیم ، به خصوص در عراق ، پاکستان و افغانستان . در این میان و با این اقدامات احتمال نزدیکی فکری و اعتقادی رهبران سلفی و وهابیون لیبرال قوت بیشتری می گیرد که یکصدا در حال جریان سازی جهت حذف اتحاد بین مسلمانان و به چالش کشیدن آنها هستند . در این بین نمی توان به راحتی از نقش عربستان سعودی در این بازی گذشت . با شناخت بیشتر سابقه و نحوه تشکیل این جریانات انحرافی ، می توان تا حد زیادی از برنامه های سوءشان آگاهی پیدا کرد و ضمن تبری از آنان ، اسلام پاک و ناب را به جهانیان تشنه آزادی و رحمت معرفی نمود .

بنیانگذار وهابیت

محمد بن عبدالوهاب بن سلیمان تمیمی نجدی ( متولد 1115 ه . ق عُیَینه از توابع نجد عربستان ) بعد از فراگیری فقه حنبلی نزد پدرش ، وقتی مخالفت با آداب و سنن رایج اسلامی در وی پدیدار بود و از تعالیم ابن تیمیه و ابن قیم جوزیه بهره مند بود به دمشق رفت و با علمای حنبلی رابطه بر قرار کرد . سپس به بصره رفت و با حلقه‌های صوفیان و فرق تشیع آشنا شد . در بصره برای اولین بار عقایدش را علنی کرد و با قیام مردم از شهر اخراج شد . او به ایران و در اصفهان نیز علم و ادب آموخته است ولی به علت نیافتن پایگاهی ، به عُیَینه باز گشت و تا مرگ پدرش به مخالف سرسخت او بود ، عقایدش را اظهار نکرد ولی در سال 1153 ه . ق مردم شهر خود را به آیین ابن تیمیه و پیروی از حنبلی‌های افراطی دعوت کرد اما با مخالفت مردمش به درعیه رفت و با محمد بن سعود (حاکم دُرعیه ) پیمان بست و عقاید خود را در سایه شمشیر شروع به تبلیغ کرد . ( وفات 1206 ه . ق )

دوران تثبیت وهابیت (1982 ـ 1954م )   

عربستان در سال 1381 ه. ق با تاسیس انجمن جهانی اسلام ( رابطه العالم الاسلامی ) هم‌زمان با قیام جمهوری‌خواهان در یمن نخستین گام را برای تثبیت فرقه وهابیت و با هدف زیر پوشش گرفتن همه سازمان‌های فراملیتی اسلامی بود . این انجمن اولین جلسه خود را به ریاست محمد بن ابراهیم آل شیخ ، از نوادگان محمد بن عبدالوهاب و مفتی اعظم وقت عربستان در شعبان 1281 ه . ق برگزار کرد .در سال‌های آخر دهه 1960 م ملک فیصل سازمان کنفرانس اسلامی را برای توسعه نفوذ خود تاسیس کرد تا جهان اسلام سنی (مذاهب چهارگانه ) تحت پوشش خود قرار دهد .

وهابی‌گری در تقابل و تعامل با شیعیان :

1 ـ بعد از ناکامی عربستان در جریان جنگ‌های اول و دوم خلیج فارس ، عبدالله ابن جبرین در سال 1991. م فتوایی صادر کرد که طبق آن مسلمانان شیعه را مشرکینی دانست که ریختن خون آنان مباح است .

2 ـ در دهه 1990 سلمان بن فهد العوده از استادان و مفیتان تحصیل کرده وهابی سعودی نیز در سخنرانی‌ای با موضوع تقدیر الهی برای این جزیره ، ضمن تاکید بر اهمیت وهابی‌گری برای رفاه و سعادت عربستان ، از مردم خواست تمام ساکنان شیعه آن کشور را اخراج کنند . صدور این گونه فتواها توسط بن جبرین ، سلمان العوده و دیگران بعد از حادثه 11 سپتامبر 2001 نیز بر ضد شیعیان انجام شد .

3 ـ دولتمردان سعودی نیز با حمایت مالی از سازمان‌هایی مانند سازمان جوانان مسلمان جهان ( wamy) برای چاپ کتب ضد شیعی و با سکوت خود عملا تحرکات بنیادگرایان وهابی بر ضد تشیع را تایید می‌کنند .

اختلاف وهابیون با مسلمانان بر سر شفاعت ، دعا ، توسل و ... ؛

الف ) شفاعت : شفاعت از غیر ذات احدیت را یکی از منکرات و گناهان نابخشودنی و یکی از شروط مسلمانی را شفاعت نطلبیدن از پیامبر (ص) می‌دانند .

ب ) توسل : توسل به غیر را خدا شرک و کفر دانسته و مال و خون متوسلین به غیر خدا را حلال می‌دانند .

ج ) دعا : به شدت از ذکرها و استغاثه به پیشگاه حضرت خاتم الانبیا (ص) ، ائمه معصومین (ع) و ... اظهار انزجار و کراهت کرده و این‌گونه اعمال را از مصادیق بارز شرک به خدا تلقی می‌کنند .

د ) کافر شمردن مسلمین : بر اساس قول مشهور ، پیروان سرسخت "ابن تیمیه حرانی" و "ابن عبدالوهاب نجدی" از بدو ظهور اندیشه منحط وهابی‌گری در اواسط قرن 18 . م ، اصل کافر شمردن عموم مسلمانان و معرفی "وهابیت" به عنوان فرقه ناجیه و مذهب حقه را سر لوحه کار خویش قرار دادند .

ه ) مسأله امامت : رافضی دانستن شیعیان امامیه هنوز هم نزد وهابیون منسوج نشده است.

احمد بن حنبل ( فوت 241 ه . ق ) : 

احمد بن حنبل توسط واثق عباسی به زندان افکنده شد تا درس عبرتی برای سایر ناراضیان عقیدتی باشد ولی در عصر متوکل به عنوان فقیه و محدث شهیر و مؤسس فرقه حنبلی بر صدر نشانده شد . احمد بن حنبل اصالتا ایرانی‌تبار و از مردمان شرق ایران است . بنا به قولی از اعقاب رئیس فرقه خوارج در آغاز تشکیل این گروهک است . معروف است احمد مانند جدش با علی (ع) مخالفت‌هایی داشته و حنبلیان در میان مذاهب اسلامی ، شدیدترین موضعگیری‌ها را بر ضد شیعه دارند . احمد امام چهارم مذاهب اهل سنت است و از پیروان مکتب ضد عقل با تکیه بر ظواهر قرآن ، احادیث و تقل اخبار و روایات است .

دوره‌های وهابیت در ایران

1 ـ آغاز رواج وهابی‌گری در ایران به طور غیررسمی ، از زمان سقوط افشاریه و هرج ومرج سراسری در فاصله سال‌های 1209 ـ 1206 ه . ق . اهل سنت ایران که خود را وارث حدود نهصد سال حکومتداری سلاطین ، پادشاهان و امرا در ایران می‌دانند ، در فاصله سلطنت قاجار تا وقوع انقلاب اسلامی ، خاطرشان نسبت به امنیت شهروندی بدبین شدند و یکی از زمینه‌های رواج رسمی وهابیت می‌تواند همین باشد .

2 ـ اولین فعالیت‌ها در جهت ترویج این فرقه ، توسط علی‌اکبر حکمی‌زاده ، فرزند حاج شیخ مهدی پایین‌شهری ( از علمای وقت قم ) ، آغاز شد . وی با انتشـار جزوه‌هایی به نام "هزار ساله" به تبلیغ و ترویج اندیشه‌های وهابیت پرداخت . حکمی‌زاده در سال 1322 . ه . ش تبلیغات سوءای بر ضد روحانیت و مرجعیت نمود.

3 ـ پس از حکمی‌زاده ، ابوالفضل برقعه‌ای ( اواخر عمر وی با شروع انقلاب بود ) به تبلیغ فرقه وهابیت در شمیران تهران پرداخت . وی با نگارش کتب و جزواتی از جمله جزوه‌ای به نام "خرافات وفور در زیارات قبور" به زائران قبور حرم نبوی و ... اعتقادات شیعه را در این رابطه زیر سؤال برد . آیت الله العظمی بروجردی ( فوت 1340 ه. ش) و مرحوم محمد تقی قمی ( نماینده آیت الله العظمی بروجردی در دارالتقریب مصر ) ، ضمن برقراری رابطه با شیخ شلتوت ، مفتی اعظم مصر و شیخ جامع الازهر در دهه‌های 1940 تا 1960 . م توانستند با تاسیس دارالتقریب در سال 1336 ه . ش به وحدت مسلمانان کمک کنند . شدیدترین واکنش در زمینه تقابل با جریان وهابی در ایران توسط حضرت امام خمینی (ره) با انتشار "کشف الاسرار" به روش استدلالی در مقابل رساله "اسرار هزار ساله" ، در سال 1323 ه . ش پرداخت .

4 ـ پس از پیروزی انقلاب اسلامی گروه‌های سیاسی ـ تبلیغی سلفی افراطی مانند"جماعت تبلیغ و اصلاح ایران"یا سازمان‌های شبه‌وهابی همانند "جماعت تبلیغی" و گاه نیز در قالب سـازمان‌های شـبه نظامی وهابی مانند گروهک‌های تروریستی "حزب الفرقان" ،  "جند الله" و امثال اینها ظاهر گردیدند . هدف عمده آنان نیز تجزیه ایران اسلامی و برقراری نظامی وهابی در مناطق شرق ، جنوب شرق و جنوب کشورمان است ، نه احقاق حقوق اهل سنت ـ به ویژه بلوچ . از عملیات مختلف وهابی‌ها از جمله در سال های 72 و 73 در سیستان و بلوچستان و خراسان (حادثه تخریب مسجد شیخ فیض مشهد و درگیری در مسجد مکی زاهدان ) ، بمب‌گذاری‌های سریالی 83 تا 85 خوزستان و ... را می‌توان نام برد .

علمای اهل سنت

ابن تیمیه ( تقی الدین احمد بن عبدالحلیم بن عبدالسلام ) متولد است سوریه که فقه حنبلی و رجال را در حلب آموخت .

اعتقادات ابن تیمیه :

1 ـ اعتقاد به لزوم افتتاح باب اجتهاد ( : این مسأله دست وی و افراطیون دیگر حنبلی را باز گذاشت تا در انکار و رد بسیاری از سنن اجتماعی و معتقدات پذیرفته شده اسلامی نزد شیعه و سنی ( استغاثه ، زیارت و سلام بر پیامبر (ص) و .... ) اقدام کنند .

2 ـ رد استغاثه : استغاثه به غیر از خدا را رد کرده است

3 ـ در مبحث توحید و اثبات صفات برای خداوند : قائل شدن جسمانیت برای خدا ( به استناد آیه شریفه ...الرحمن علی العرش استوی... ) و قائل شدن جهت برای او امکان دیدن خدا با چشم و در آخرت .

4 ـ منع کردن ندبه و نوحه‌گری بر میت .

5 ـ واجب‌القتل دانستن همسایه مسجد که به هر دلیل به نماز جماعت حاضر نشود و ضرورت توبه دادن وی .