نویسنده : حدیث

تحرکات جدید مناطق مرزی ایران با اسرائیل درروزهای گذشته بهانه ای شد برای نگارش این یادداشت . جمهوری اسلامی ایران همواره روابط پاک و استوار بر حسن نیتی را با همسایگان خود داشته است . البته این روابط حسنه تقریباً دو جانبه بوده ولی تمام کشورهای همسایه مانند ایران رو راست عمل نکرده اند . از جمله این کشورهای فریب خورده قدرت و ثروت ، آذربایجان است . کشوری که در مرز شمالی کشور مان قرار دارد و به خاطر چند نکته از جمله نفت خیز بودن و داشتن جمعیت شیعه آذری مورد توجه اسرائیل قرار گرفته است  . آذربایجان  چند سالی است که بنا به دلایلی که ذکر خواهد شد ، روابطی را به اسرائیل آغاز کرده ( البته این روابط از بیست سال قبل یعنی از زمان استقلال این کشور ، به طور نا محسوس وجود داشته) که امروزه به سطح گسترده ای رسیده است . این کشور و روابطش با اسرائیل به خاطر اینکه همسایه مرزی ماست ، برای کشور ما حائز اهمیت است . نمونه این روابط اسنادی است که توسط ویکی لیکس منتشر شده است و نشان میدهد که اسرائیل به مدت چند سال از خاک آذربایجان جهت جاسوسی از ایران استفاده می کرده است .البته تفسیر و تحلیل رابطه اسرائیل با آذربایجان بسیار پیچیده است ، زیرا مسائلی همچون ، مناقشه قره باغ ، روابط روسیه با کشورهای مشترک المنافع ، رابطه ایران با ارمنستان ، بحث ذخایر نفتی منطقه قفقاز و .... بر تحلیل این رابطه سایه ای سنگین انداخته اند . سعی می کنم در چند قسمت ، به طور مفصل به این موضع بپردازم .

قسمت اول : آذربایجان و یک اشتباه

از همان روزهای آغازین سال 2007 میلادی که خبر روابط پنهانی آذربایجان و اسرائیل توسط تکست های خبری دنیا مخابره شد تا امروز ، شاهد رفتارهای گاه متناقص این دوکشور نسبت به اخبار اینچنینی هستیم . اگر سرچشمه این بازیگردانی را بررسی کنیم حتماً به تیترهای درشت اساسنامه تشکیل دولت یهود در اسرائیل خواهیم رسید . همان سیاستی که به بهانه قرار گرفتن اسرائیل در محاصره کشورهای عربی منطقه بر این اساس استوار بود که با کشورهای غیر عربی منطقه استراتژیک خاورمیانه روابطی برقرار شود . نمود این روابط در سالهای دهه 1960 میلادی مشهود بود که گروهی را متشکل از ایران و ترکیه و چند کشور دیگر منطقه ، تشکیل داده بود و سعی بر این داشت تا ضمن ایجاد یک گروه قدرتمند ، جهت رویارویی با عربهای ساده لوح ، دنیای اسلام را به درگیری با همدیگر مشغول کند و خود از این آب گل آلود ماهی های دلخواه و رنگارنگ خود را صید کند .

سیاستمداران اسرائیل در این زمینه هم باهوش عمل کردند و سعی کردند اعلام این رابطه و همکاری را بر عهده آذربایجان بیاندازند ، یعنی آذری ها را مجبور به این کارکردند . از همان زمانی که گروه " سخونت " در زمان شوروی سابق و زمان رهبری میخائیل گورباچف ، توانست برای اولین بار در سرزمینهای تحت رهبری شوروی ، مجوز فعالیتهای یهودیان را اخذ کند .

نشانه دوستی :

جمهوری اسلامی ایران در تمام سالهای پس از پیروزی انقلای اسلامی ، دیپلماسی دوستانه ای را به جهت ایجاد روابط حسنه با کشورهای منطقه ، در دستور کار خود قرار داده است . این روابط شامل کشور همسایه شمال غربی ، نیز می شود . کشوری که به واسطه دارای منابع غنی انژی در منطقه است و با داشتن مذهب و زبان مشترک با ملت ایران ، اهمیت خاصی برای ارتقاء روابط و معادلات سیاسی و اجتماعی دارد . روابطی که پیشینه ای بسیار تاریخی دارد . البته نمی توان از نقش دولت سکولار آذربایجان که ادعای پیروی از کمالیستهای ترکیه را دارد ، در عدم توافق های نهایی بین ایران و آذربایجان به راحتی گذاشت و این خود سوال بزرگی است که چرا بر مردم اکثراً شیعه دولتی سکولار حکومت می کند. این خود فرصت یادداشتی دیگر است .

روابطی که علی رغم چهره و ظاهری دوستانه ، تا کنون به یک شکل منسجی دست نیافته است . آذربایجان ، در این سالهای گذشته تا امروز همیشه یک بوم و دو هوا برخورد کرده است . نه می خواهد همایت یهودیان اسرائیل را که در زیز زبانش مزه کرده ، از دست بدهد و نه می تواند نقش دولت قدرتمند  جمهوری اسلامی ایران رادر منطقه و البته اکنون در عرصه جهانی را نادیده بگیرد .

طرح موزیانه :

حالا با این مواردی که ذکر شده ، این سوال مطرح می شود که اسرائیل در این اوضاع و احوال به چه دلیل بر روی آذربایجان انگشت گذاشته است ؟ چه طرح و برنامه ای مشخص برای آذربایجان دارد ؟

همانطور که عرض شد ، طرح و برنامه کلی دولت اسرائیل در منطقه دیگر لا اقل امروز برای کشور مقتدر و با برنامه ای مانند ایران رو شده است . ولی امان از دست ساده لوحی این کشورهای منطقه ، که هرچه برسر این منطقه استراتژیک آمده از این ساده لوحی بوده است .

برنامه های اسرائیل فقط به آذربایجان ختم نمی شود و در راستای یک طرح بزرگتر در مورد محاصره و به دام انداختن فیزیکی جمهوری اسلامی ایران است ، تا در مواقع لزوم از آنها جهت اعمال فشار به ایران و سایر کشورهای منطقه استفاده کند .

در قسمت بعدی در مورد جزئیات طرح اسرائیل در منطقه قفقاز و مخصوصاً آذربایجان خواهم پرداخت .