نویسنده : حدیث

با پیروزی انقلاب اسلای ایران ، صدام که با کودتا علیه پدر همسر خود ، رئیس جمهور عراق شده بود شرایط را برای عقده گشایی خود مناسب دید ؛ اما هنوز از توان نظامی ایران برای حمله به کشور بزرگ ما در هراس بود ، تا اینکه از ماهیت ضد استکباری انقلاب اسلامی ایران و کوتاه کردن دست قدرت های جهانی از منابع غنی نفت و گاز کشورمان ، اتحادی بزرگ از همه ی ابر قدرت ها در برابر انقلاب اسلامی ایجاد کرد ؛ اتحادی که به دنبال عاملی برای حمله به ایران اسلامی می گشت و چه عاملی بهتر از یک همسایه ی نزدیک و البته کاملا ناراضی و با انگیزه .

قسمت دوم : انگیزههای شخصی صدام برای حمله وحشیانه به خاک پاک ایران

صدام حسین به جز عقده گشایی و جبران حقارتی که با پذیرش قطعنامه الجزایر در خود می دید ، انگیزه های دیگری هم ازحمله به ایران داشت ، که یکی از مهم ترین آن ها ، در امان ماندن از آماج بیداری اسلامی ملت عراق بود . انگیزه مهم صدام از حمله به ایران احساس خطری است که او از ناحیه انقلاب اسلامی و امام خمینی (ره) می کرد . با پیروزی انقلاب اسلامی ایران ، مردم عراق که نزدیک به 60 درصدشان را شیعیان تشکیل می دهند ، از حکومت بعثیان اعلام نارضایتی کردند . تظاهر کنندگان در مراسم محرم سال پس از پیروزی انقلاب در ایران ، خواستار اصلاحات اجتماعی و استقرار یک حکومت اسلامی شدند و حکومت بعث چاره ای جز سرکوب شدید آ ن ها ندید ، که با واکنش امام خمینی (ره) مواجه شد .

یکی دیگر از انگیزه های صدام از حمله به ایران ، تلاش برای کسب رهبری جهان عرب بود . به دنبال مرگ جمال عبدالناصر و امضای پیمان کمپ دیوید و انزوای مصر ، جهان عرب دجار خلاء رهبری شده بود ، خلاء شخصیتی که بتواند با استفاده از امکانات و توانایی های کشور خود در جهت آرمان های وحدت جهان عرب و جبران تحقیر اعراب در قبال اسرائیل را پر کند . صدام حسین امیدوار بود با پیروزی در جنگ با ایران چنین موقعیتی را کسب کند و به همین خاطر نام این جنگ را جنگ قادسیه نامید ، تا یاد آور شکست ایرانی ها از اعراب مسلمان در اوایل ظهور اسلام باشد و او را به عنوان قهرمان جهان عرب در میان ملت های عربی مطرح کند .

انگیزه ی دیگر صدام این بود که با استفاده از سقوط شاه که از سوی آمریکا به عنوان ژاندارم منطقه انتخاب شده بود ، بتواند با پیروزی بر ایران ، خلاء سقوط شاه را پر نموده و نقش ژاندارم منطقه را در حفظ منافع غرب بازی کند و علی رغم موضع ضد آمریکایی که قبلا اتخاذ می کرد ، به آمریکایی ها نشان دهد تضاد منافع با آ ن ها نداشته و اقدام وی در راستای اهداف آمریکا در منطقه می باشد ، تا بدان حد که برژینسکی بعد از ملاقات با صدام و در ستایش وی می گوید : " ما بین منافع آمریکا و عراق تضادی نمی یابیم . " با توجه به این که در این مرحله سیاست های منطقه ای جمهوری اسلامی در تضاد با سیاست های آمریکا بود ، صدام حسین تلاش کرد که خود را به عنوان یک عامل مؤثر بازدارنده و خنثی کننده ی اقدامات ایران در سطح منطقه نشان دهد .

به همه این انگیزه ها باید محاسبات صدام از وضعیت نا مساعد داخلی ایران ، درگیری های قومی در مناطق مختلف از جمله کردستان ، ضعف ارتش بر  اثر بر کنار شدن و بعضا اعدام سران آن پس از انقلاب ، نو پا بودن سپاه پاسداران و نداشتن تجربه جنگی و مسائلی از این دسته را اضافه کرد که سودای فتح یک هفته ای تهران را در ذهن بیمار صدام ایجاد کرد .

به هر حال با همه این انگیزه ها بود که صدام در 26 شهریور 1359 در برابر دوربین های تلویزیون عراق ، سند قرارداد الجزایر را پاره کرد و چند روز پس از آن در 31 شهریور همان سال به ایران حمله کرد . طولانی ترین نبرد کلاسیک در قرن بیستم و دومین جنگ طولانی این قرن پس از جنگ ویتنام ، با تجاوز زمینی و هوایی عراق به ایران آغاز شد و پس لز 8 سال در مرداد 1367 با قبول آتش بس از جانب ایران خاتمه یافت . شورای امنیت در سال 1370 عراق را به عنوان متجاوز و آغاز گر این جنگ معرفی کرد . این شورا همچنین عراق را موظف به پرداخت غرامت جنگ به ایران نمود که تا کنون تحقق نیافته است . مبادله ی اسیران جنگی بین دو کشور از سال 1369 آغاز شد و 12 سال به طول انجامید . آخرین گروه از اسرای جنگی ایرانی و عراقی در سال 1381 مبادله شدند . در جریان جنگ تحمیلی ، ارتش عراق به طور گسترده از جنگ افزارهای شیمیایی علیه کردهای عراقی و مردم و نظامیان ایران استفاده کرد و در مقاطعی اقدام بمباران و موشک باران شهرها و اهداف غیر نظامی نمود .  درگیری ها برای مدتی در اواخر جنگ به خلیج فارس کشیده شد و طی آن تعدادی سکوی نفتی و کشتی های تجاری و نفت کش آسیب دیدند . عراق با استفاده از عنصر غافلگیری در ابتدای جنگ موفق شد ، بخش هایی از خاک ایران از جمله شهر خرمشهر را اشغال نماید ؛ اما رزمندگان اسلام با سلاح شهادت طلبی در برابر ارتشی به استعداد همه ی قدرت های جهانی مبارزه می کردند ، در سال های دوم و سوم جنگ موفق شدند بیش تر مناطق اشغالی خرمشهر را آزاد نموده و در سال چهارم و پنجم جنگ نقاط مهمی همچون شبه جزیره فاو در جنوب و نیز ارتفاعات مشرف به سلیمانیه در شرق کشور عراق را تصرف کنند . در سال پایانی جنگ ، عراق بخشی از متصرفات ایران را با مشارکت مستقیم نظامی آمریکا آزاد کرد . مرور داستان رشادت ها ، ایثارها ، حماسه آفرینی ها و قهرمانی های بسیجیان و رزمندگان اسلام در جنگ تحمیلی که در واقع از همه ی ملت ایران بودند ، نیازمند صدها و صدها کتاب است که بخش بسیار کوچکی از آن ها تا کنون به ثبت رسیده است .