عنوان : کمی منطقی تر

دسته : سیاست

نویسنده : شهیدی

تاریخ : 92/7/8

چند روزی از بازگشت آقای روحانی و هیئت همراه ایشان از نشست سازمان ملل در نیویورک می گذرد . به نظر وقت آن رسیده که کمی خارج از دایره احساسات رفته و تحلیل هایی نزدیکتر به واقعیت ارائه کنیم . احساس می کنم خیلی ها هنوز در جو دیدار آقای ظریف و کری و شاید هم در اتمسفر صحبت های تلفنی آقای دکتر روحانی با اوباما قرار دارند و البته قصد خروج از این جو را هم به این زودی ها ندارند .

فارغ از تمام اتفاقات مثبتی که در این سفر روی داد و اعلام شفاف مواضع جمهوری اسلامی که در خیلی از موارد هم به درستی انجام گرفت ( در این یادداشت خیلی به نحوه تعاملات هیئت ایرانی ایرادی وارد نمی شود و بیشتر به پاسخ و بازخورد این اقدامات از سوی مقامات ایالات متحده آمریکا اشاره خواهد شد )  با لحاظ حسن نیت بیش از حد در ارائه تحلیل ، قطعاً چند سوال پیش خواهد آمد . بازهم با اغماض و با توجه به حضور در میانه معرکه نیویورک ، تحلیل هایی به دور از واقعیت را کمی تحمل می کنم ولی این روزها که نماهای باز و دور از این واقعه پیش روی ماست ، دیگر چشم پوشی و انحراف از معیار را صحیح و منطقی نمی دانم .

مهمترین سوالاتی که در این میان پیش می آیند اینها هستند که آیا انتظار نرمش در عمل  از آمریکا واقع بینانه بود یا خیر ؟  آیا دستاوردهای نهایی این سفر ( عکس العمل پایانی مقامات ایالات متحده و رسانه های غربی ) مثبت به نظر می رسد یا خیر ؟ خوب ، برای پاسخ به این سوالها باید مراحل شکل گیری این رفتارها را در بازه زمانی محدودی ( مثلاً از ابتدای سفر آقای روحانی به نیویورک تا زمان بازگشت ایشان ) را مورد بازتاکید قرار داد .

طبق گفته های جناب آقای دکتر روحانی و هیئت همراه ایشان همه چیز خوب پیش رفته و گفتگو ها هم بسیار سازنده بوده . خوب ، در اینکه آقای روحانی در اکثر موارد مواضع خوبی داشتند و صحبت های منطقی هم ایراد نمودند بحثی نیست ولی اینکه پاسخ های غیر منطقی و بعضاً خود خواهانه مسئولین ایالات متحده آمریکا را به گفتگوهای سازنده استعاره کنیم ، کمی خوشبینانه تر از خوشبینی است .

در چند مورد این پر رویی مقامات آمریکایی به اوج خود رسید . اولین مورد آن وقتی بود که آقای ظریف بعد از نشست وزرای خارجه 1+5 به جمع خبرنگارها آمدند و همه چیز را خوب و طبق معمول سازنده معرفی کردند ولی این حرکت مثبت جمهوری اسلامی در ارائه حسن نیت ، پاسخی غیر منطقی از جان کری داشت . جان کردی در دو مرحله پشت پرده خود را رو کرد ، دفعه اول بعد از همین نشست بود که با خودخواهی و بدون اشاره به سابقه بدآمریکا در قبال ایران و شروع و افزایش دشمنی ها از سوی خود ِ ایالات متحده ، ایران را به نشان دادن حسن نیت بیشتر برای جلب رضایت غربی ها و آمریکا تهدید کرد . دفعه دوم هم در نشست کاخ سفید بود که علناً با زیر پا گذاشتن توافقات نشست ورای 1+5 ، بخشیده شدن تحریم ها را منوط به همکاری بیشتر ایران و نمایش علنی دستاوردهای سایت فردو دانست !!! اینکه خود آمریکائیها و حتی تمام دنیا می دانند که تحریم ها بهانه ای بیش نیستند ولی بازهم آن را به انرژی هسته ای ربط می دهند دیگر خیلی حرف زوری است ... اینکه خود آمریکائیها و تمام جهان می دانند که ایران به دنبال بمب هسته ای نیست ولی بازهم تاکید می کنند که باید حسن نیت داشته باشد ایران ، خیلی متناقض است . بالاخره این حق ، حق مردم ایران هست یا خیر ؟! اگر هست ، با اطلاعاتی هم که شما دارید دیگر یهانه چیست ؟!!!

دومین مورد از این بازخوردهای منفی تکرار همین مواضع دقیقاً از سوی دو مقام ارشد ایرانی و آمریکایی ، با همین روال و با همین تعاریف بود . سومین مورد و مهمترین مورد بحث گفتگوی تلفنی روسای دو جمهور بود . نکته تعجب بر انگیز اینجاست که طرف آمریکایی حتی حاضر نیست که بپذیرد درخواست کننده این تماس بوده است !!! به نظرم اینقدر تناقض و تضاد در شعار تا عمل نمی تواند آینده روشنی از بهبود روابط نشان دهد . اصلاً جدای از این حرفها ، اینکه دو طرف اعلام می کنند همه جیز در چارچوب تعامل سازنده بوده ، خوب این چه سبک تعاملی است که از همان ابتدا با زیر رو کشی همراه شده است ؟!

این سوالها و چندین سوال دیگر ، تنها بخشی از نکات روشنی است که در سفر ریاست محترم جمهوری به نیویورک و بازخورد آن از طرف ِ آمریکایی وجود دارد ولی مثل اینکه برخی ها نمی خواهند دیده شود ! اینکه آمریکا برای مردم ایران حق داشتن انرژی هسته ای قائل شود ، تعامل سازنده است ؟! این مثل همان شیئی تاریخی و باستانی ایرانی است  سالها در غصب آمریکائیها بود و به قول یکی از خبرگزاریها به ایران هدیه داده شد !!!

اینکه بگویند ایران دنبال بمب هسته ای نیست ، تعامل سازنده ایجاد شده ؟! اینها و صدها مورد دیگر که از بدیهیات دوران هستند ، دیگر به تکرار آن از سوی سران آمریکا احتیاجی نبود . ایالات متحده آمریکا به خوبی می داند که در هر مناقشه ای که مخصوصاً در خاورمیانه اتفاق می افتد وقتی تمام مسیرها و راه ها را پیش می رود در نهایت برای حل آن به سدی به نام جمهوری اسلامی ایران بر می خورد . این همه دست و پا زدن هم برای گفتگو و تعامل ظاهری به این جهت است که خوب می داند بدون جلب نظر ایران نمی تواند بر معادلات خاورمیانه تاثیر گذار باشد . نکته مهم اینجاست که بازهم در حال تکرار اشتباه تاریخی خود در محاسبه رفتارهای ایران است . آمریکا باید بداند که خط قرمزش ( اسرائیل ) خط قرمز ما هم هست ولی در جهتی معکوس . وقتی نمی توان بر این مسئله مهم و اساسی تعامل داشت ، دیگر انتظار بهبود روابط در مسائل مختلف کمی مضحک به نظر می رسد .

بازهم تاکید می کنم ، خیلی بر رفتارهای هیئت ایرانی ، ایرادی در این یادداشت وارد نشده است و قصد هم بر این نبوده چرا که ما مطیع ولایت فقیه هستیم و منتظر راهنمایی ها و ابلاغ  راهبردهای ایشان می مانیم ، قصد بیشتر بررسی بازخوردهای ایالات متحده آمریکا بود و اینکه با دیدن این بازخوردها دیگر نمی توان انتظار تحلیل ها و رفتارهای غیر منطقی را داشت . نکته ای که ذکرش در کنار تمام این رویدادها بسیار ضروری به نظر می رسد این است که باید آرامش را حفظ کرد و از رفتارها وگفتارهای شتاب زده چشم پوشی نمود و گوش به فرمان ولی فقیه بود  .