عنوان : سقوط به سبک ِ تکرارِ تاریخ

دسته : سیاست

تاریخ : 92/8/14

این مطلب در سایت حرف تو منتشر شده است .

اینکه یک تمدن و قدرت بلامنازع جهانی ( در مقطعی ) بخواهد رو به افول و در نهایت به سقوط برسد بارها و بارها در تاریخ تکرار شده است . این بار می توان با مرور حوادث جاری ردپایی از این جریان تاریخی را در آینده نه چندان دور ِ آمریکا مشاهده نمود . حتی بزرگترین پژهشگران مسائل اجتماعی آمریکا نیز این شباهت بی نظیر در وقایع حال ِ آمریکا با روزهای سقوط امپراتوریهای بزرگ جهان را شگفت انگیز می دانند و این یعنی یکبار دیگر بشر ، تاریخ را یا مطالعه نکرده یا از آن درس نگرفته است .

آنچه واضح و مشهود است ، این است که نظم به اصطلاح نوینی که آمریکا قصد داشت در دنیا ایجاد کند در حال تغییر شکلِ اساسی قرار دارد . تغییر شکلی که می تواند پاشنه آشیلش ایران باشد . البته این که می گویم ایران مرکز ثقل این تحولات ِ مثبت در خاورمیانه می تواند باشد ( که هست ) را نمی تواند در قالب احساساتِ هیجانی تحلیل و تفسیر نمود چرا که ایران اگر قرار بود به دنبال هیجانات کاذب این بازیها باشد ، امروز نمی توانست در نقش یک پیروز در این میدان ظاهر شود و آمریکا را درصفحه بازی شطرنجِ خاورمیانه  دچار سردرگمی کند .

هزینه کرد های فراوان برای به دست آوردن حتی نقطه ای کوچک بر روی زمین ( سرزمین های درارای خصوصیت ژئوپلوتیک ) انسان رابه یاد روزهایی می اندازد که شوروی در سالهای آخر حیاتش ، در افغانستان دست و پا می زد .

اینکه آمریکا در طول سالهای گذشته مدام به فکر تغییر نقشه خاورمیانه ای است که خود آن را طراحی کرده ، نشان از قدرتمندی و نفوذ بالای بازیگران منطقه ای در این مناقشات دارد . بدون شک نحوه بازیگردانی مقتدرانه ی کشورهایی از جمله ایران است که حلقه مشاوران امنیتی رئیس جمهور آمریکا را مجبور ساخته تا پیشنهادی جدید در خصوص نقشه خاورمیانه و نحوه بازی در آن را به اوباما بدهند .

نقشه ای که مانند همیشه در سالهای گذشته نیز بر ، برهم زدن آرامش و ثبات کشورهای مورد نظر آمریکا در دنیا استوار بوده است . خاورمیانه هم بخشی بزرگ و استراتژیک از این نقشه جهانی است . وقتی تحولات ِ کشورهایی که در این سالهای اخیر ، یکی پس از دیگری در گیر اختلافات و جنگهای داخلی شده اند را بررسی می کنید شاید به نقطه ای برسید که البته مورد انتظار هم نیست !

از نظر ایالات متحده آمریکا قرار نبود که جریانات عراق ، لبنان و سوریه اینچنین پیش برود که الان می بینیم ولی نمایش مقتدرانه ایران در چرخش برنامه های آمریکا به نحوی بود که حتی باعث شد ، متحدان و عُمالش در منطقه امروز به جان هم بیافتند و اینجا بود که کنترل بازی از دستان آمریکا خارج شد . رویارویی نسبی آمریکا با ترکیه ... رویارویی جدی و محکم آمریکا با عربستان ... و ... .

برنامه ای که برای منطقه چیده شده بود ، شامل بر هم زدن ِ آرامش و ثبات کشورهای ، عراق ، تونس ، لبنان ، لیبی ، مصر ، سوریه و البته با حضور افتخاری ِ ایران !!! اینکه ایالات متحده آمریکا همیشه از یک سو از تروریسم شکایت می کرده و از سوی دیگر خود ، یگانه عامل پرورش تروریسم جهانی در همه ِ نقاط دنیا بوده ، نتوانست خیلی چهره واقعی آمریکا را در پشت نقابها پنهان کند . شاید آمریکا فکرش را هم نمی کرد که با پیروزی نسبی در مراحل اولیه برنامه ی مفصل خود برای تغییر نقشه خاورمیانه به نفعِ منافع خود اینچنین به دیوار محکمِ ضریب بالای نفوذ ایران در صفحات بازی منطقه بربخورد .

استقامت و تدبیر جمهوری اسلامی ایران در تمامی اتفاقاتی که از بیرون و از سمت ایالات متحده آمریکا به خاورمیانه تحمیل شده بود ، برای آمریکا و متحدانش گران تمام شده است . برنامه های جمهوری اسلامی ایران نه تنها به سمت حل و فصل مناقشات بود بلکه به نوعی صفحه شطرنج بازی را برای آمریکا به جهنمی تبدیل نمود که این روزها به وضوح دود ِ آتش ِ آن را می بینیم . البته این آتش دودش  قطعاً به سمت خاورمیانه نخواهد بود .

در این اوضاع و احوال که آمریکا به واسطه مقاومت و ایجاد برنامه هایی در جهت ثبات منطقه از سوی ایران و روسیه مواجه شده است ، بهترین فرصت است تا بهره برداری لازم را از این جریانات ببرد و بار دیگر قدرت بازیگردانی مثبت خود را به نمایش بگذارد . بدون شک ترس ِ آمریکا از این است که این مدل ِ اسلامی – ایرانی که از سوی جمهوری اسلامی در منطقه پیاده شده است ، به مدلی جهانی برای مقابله با اهداف سلطه جویانه اش تبدیل شود که در محدوده ای کوچکتر در خاورمیانه نمود پیدا کرده است ، اساساً به همین دلیل هم مرتباً سیاستهای خود را در قبال کشورهای تحت امرش در منطقه تغییر می دهد ، تغییری که به جز سرگیجگی خود و آن کشورها ، دستاورد دیگری به همراه نداشته است .

در این بین عربستان هم که می بیند از غافله تاثیر گذاران در منطقه جا مانده است در یکدسته سیاستهای جدید قصد دارد از سمتی به پاکستان نزدیک شود برای در اختیار گرفتن موشک هایی با قدرت حمل کلاهک هسته ای . جالب است اگر بدانید پادشاه عربستان در سال 2009 به مقامات آمریکایی هشدار داده بود که اگر ایران به فن آوری و سلاح هسته ای دست یابد ، عربستان هم به آن سمت خواهد رفت !

این روزها دیگر آمریکا نمی تواند حتی ذره ای بر روی کمک های کاسه لیسانش حساب باز کند چرا که آنها هم دیگر به فکر حفظ منافع خود افتاده اند ، منافعی که با برنامه های بی ثبات کننده آمریکا هیچ سنخیتی ندارد . برنامه های ایالات متحده آمریکا در خاورمیانه به سمتی رفته که دیگر برای خودِ آمریکا و منافعش در سراسر جهان خطرناک شده است . شاید این کمترین تاوانی باشد که آمریکا باید بپردازد . سقوط از اوجِ سلطه طبی در دنیا به قعر ِ چاه های خودخواهی و غرور .

البته در تمام این سالها سیاستها و برنامه هایی کلی و اساسی برای منزوی نمودن ایران در منطقه به اجرا گذشاته شد از سوی آمریکا که از این طریق هم راه به جایی نبرد . مصلاً در یک مورد آشکار ِ آن ، برنامه ای بود که آمریکا برای خلیج فارس طراحی کرده بود و اینکه با تحریک کشورهای حاشیه خلیج فارس و با استفاده از توان نفتی و گازی سرزمین شان ، بتواند ایران را از گردونه خارج کند ، حتی در این راه بر آن شد تا از طریق امارات ، تنگه هرمز را دور بزنند ولی وقتی به مقصود خود نرسیدند ، برنامه دریای کاسپین را در دستور کار خود قرار دادند و تلاش کردن با جلب نظر موافق کشورهای حاشیه این دریای بی نظیر ، در صورت بروز هر گونه در گیری در خلیج فارس ، این منابع عظیم را جایگزین آن کنند که در اینجا هم با دو سد بزرگ مواجه شدند ، ایران ، روسیه .

تمامی این اتفاقات بعلاوه اتفاقات سوریه و دست و پا زدن های آمریکا در افغانستان و عراق ( شبیه روزهای پایانی حکومت شوروی که در افغانستان به دنبال حفظ قدرت جهانی خود بود ) این کشور را در شرایطی قرار داده است که دیگر نمی تواند انتظار داشته باشد که حرکتی قابل توجه در این بازی انجام دهد . شرایطی که به وضوح در اوضاع داخلی آمریکا هم مشاهده می شود .

 اینکه آمریکا مجبور می شود بعد از سالها دشمنی ( که البته تمامی هم نخواهد داشت ) برای حفظ منافع خود هم که شده ، بر سر یک مسئله جزئی با ایران بر سر میز توافق بنشیند ، نشان می دهد که ایالات متحده به سختی ناتوان شده است ... اینکه وقتی در نقشه های تهیه شده توسط آمریکا ، می بینیم که باید طبق برنامه ریزی الان نوبت ِ آَوب و بی ثبتی به ایران می رسید ولی نرسیده ، نشان می دهد که طرز بازی را کدام یکی از دو طرف بلد هستند . به نظر دیگر بازی از دستان آمریکا هم خارج شده ، چرا که عربستان ، ترکیه ، قطر و دیگر متحدانش در منطقه دیگر خیلی گوش به فرمان نشان نمی دهند و این یعنی باید وقت زیادی را برای شیرفهم کردن عربها صرف کند .

انشاءالله با اتخاذ دیپلماسی فعال و رو به جلو بتوانیم از این چرخشِ اوضاع به نفع مواضع مان که با سختی ها و دشواریهای فراوانی حاصل شده است بهره برداری لازم را ببریم .